Kinh doanh homestay: Chật vật tìm "chiêu" để cầm cự

Biển hiệu homestay treo dày đặc

Trung tâm phố cổ Hội An phát triển dày đặc các khu homestay. Trên đường Hai Bà Trưng, du khách có thể dễ dàng tìm dịch vụ lưu trú này ở cả mặt đường lẫn trong hẻm. Là chủ một homestay nằm cuối hẻm, anh Phạm Ngọc Trung cho biết có đến vài chục homestay trong bán kính 1km, đa phần đều nhỏ và chật chội. Một số nhà nằm trên đường lớn mở tiệm buôn bán ở mặt tiền, còn homestay choán luôn khoảng sân.

Tương tự, đường Nguyễn Phúc Nguyên, Nguyễn Phúc Tần cũng treo dày đặc các biển hiệu homestay. Phần lớn đây là những ngôi nhà ống cao 2-3 tầng nằm sát nhau, phương tiện tấp nập suốt ngày. Ở vùng rìa phố cổ, các homestay cũng đua nhau mọc lên. Tìm kiếm trên các trang đặt phòng, chỉ cần một vài thao tác đơn giản, hàng loạt các homestay ở Hội An đã hiện ra với đầy đủ thông tin, giá cả, hình ảnh.

Phòng Văn hóa - Thông tin TP. Hội An thống kê, trong giai đoạn 2016-2018, Hội An chỉ có 151 homestay với 517 phòng. Nhưng đến hết tháng 6/2019, số homestay đã tăng lên con số 315 với 1.259 phòng, chưa kể 138 homestay chưa đi vào hoạt động nhưng đã được đồng ý về mặt chủ trương.

Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TP. Hội An, ông Nguyễn Văn Lanh cho hay, trước đây, thành phố không coi homestay là loại hình dịch vụ lưu trú mà là sản phẩm du lịch cộng đồng. Việc mở homestay phải đáp ứng các điều kiện chặt chẽ như nhà không quá 5 phòng ngủ, diện tích đất tối thiểu là 200m2…

Ông Lanh cho hay: "Tuy nhiên, khi Luật Du lịch năm 2017 ban hành, homestay được coi là 1 trong 8 loại hình lưu trú cơ bản, Hội An cũng phải thay đổi quy định về đăng ký kinh doanh homestay. Trong đó quy định có diện tích tối thiểu 100m2. Cơ chế 'thoáng' hơn, khiến việc mở homestay trở nên ồ ạt, kéo theo nhiều hệ lụy".

Tìm mọi cách để cầm cự

Cũng theo ông Lanh, hệ lụy đầu tiên là "dài cổ chờ khách". Anh Trung nói, căn homestay của anh có 4 phòng, công suất phòng 2 năm qua chỉ khoảng 40%, thi thoảng vào mùa cao điểm du lịch thì được 70%. "Quanh đây chỗ nào cũng vậy thôi. Mở ra nhiều quá, trong khi khách bão hòa rồi. Ngoài việc cạnh tranh homestay với nhau, chúng tôi còn phải cạnh tranh với hostel, nhà nghỉ, khách sạn bình dân... Ở ngoài nhìn thì muốn đổ xô vào làm, nhưng làm rồi mới biết để duy trì được khốc liệt lắm", anh thật tình.

Dịch vụ kinh doanh homestay đã không còn "hot" như trước

Trong khi đó, dù nằm ngay mặt tiền đường lớn ở phường Cẩm Phô nhưng homestay của chị Đ.T.M. vẫn ế ẩm suốt nhiều tháng nay. Để hút khách, chị đã giảm giá từ 350.000-400.000 đồng/phòng xuống còn 250.000-270.000 đồng/phòng. Chị ngao ngán: "Trừ tiền thuế, tiền cho các dịch vụ đặt phòng trung gian thì mỗi phòng chỉ thu về khoảng 200.000 đồng. Có hôm tui chỉ bán được 1-2 phòng, không đủ trả công cho nhân viên dọn dẹp".

Nhiều chủ homestay khác cũng rơi vào cảnh "ngồi đuổi ruồi" như chị M nhưng vẫn phải cố gắng làm tiếp vì đã lỡ bỏ tiền đầu tư. Họ tìm đủ mọi cách để cầm hơi dịch vụ lưu trú của mình như giảm giá, đẩy mạnh quảng cáo hay nhờ "đầu mối"...

Trước tình cảnh "thoi thóp" này, ông Lê Ngọc Thuận, Chủ tịch Hiệp hội homestay Hội An thẳng thắn, nguyên nhân không chỉ do homestay mở ra ồ ạt mà còn bởi đang đi sai hướng khiến du khách không mặn mà. Ông Thuận nói: "Bản chất của homestay là nơi để khách được cùng ăn, cùng ở, cùng giao lưu, trải nghiệm cuộc sống với người dân địa phương. Ở Hội An thì những tiêu chí này càng phải có, bởi nhắc đến Hội An là người ra nghĩ đến sự yên bình, không gian nhẹ nhàng, được sống cùng người dân bản địa. Nhưng trên thực tế, nhiều homestay khách đến như nhét mình vào khối bê tông, đơn thuần chỉ ngủ nghỉ rồi rời đi".

Cũng theo ông, trên các trang đặt phòng, du khách sau khi lưu trú homestay tại Hội An đã để lại những bình luận bày tỏ sự thất vọng, hụt hẫng.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP. Hội An nói thêm: "Để đảm bảo chất lượng dịch vụ homestay, UBND thành phố chủ trương tăng cường tập huấn cho những người dân làm dịch vụ lưu trú này kiến thức, kinh nghiệm kinh doanh, hướng dẫn lập thêm những sản phẩm mới cùng ăn, cùng ở, cùng làm với du khách. Đồng thời cập nhật những quy định về buồng phòng, quy tắc, thái độ ứng xử...".